Makríll

Skötuselsfrumvarpið var hænuskref í þá átt að breyta núverandi fiskveiðistjórnunarkerfi og það voru margir sem fögnuðu því og töldu að nú væri komið fordæmi til að gera varanlegar breytingar á fiskveiðastjórnunarkerfinu. Menn töldu að Jón sjávarútvegsráðherra hefði sýnt dug, kjark og þor.

Það liðu ekki nema nokkrir dagar og þá tilkynnti Jón að hann ætlaði að úthluta makríl kvóta eftir gömlu leiðinni. Þeir sem hafa mokað upp makríl í bræðslu undanfarin þrjú ár fá nú, án þess að greiða til þjóðarinnar fyrir nýtinguna, 112.000 tonn af makríl kvóta.

Það er ekki sett vinnsluskilda á veiðarnar en það ætti að gera því með þeim hætti væri tryggt að sem mest verðmæti fengjust fyrir þessar veiðar fyrir þjóðarbúið, sem þarf á öllum þeim tekjum að halda sem hægt er að afla.

Það er smá smjörklípa í reglugerðinni þar sem þeir sem ekki hafa veiðireynslu geta sótt um að fá að veiða og í þann pott verða sett 18.000 tonn eða 12% af heildakvótanum sem skiptist þannig að 3.000 tonn fara til þeirra sem koma til með að veiða makrílinn í net, reknet, línu eða handfæri.
15.000 tonn fara síðan til þeirra sem vilja stund hefðbundnar veiðar í flottroll eða nót. Þeir sem þetta ætla að gera þyrftu einnig að fá síldarkvóta því síld er meðafli í makrílveiðum því annars veiða sægreifarnir þetta allt saman. Það er ekki hægt að stunda hreinar makrílveiðar í nót eða flottroll.

Það hefði að sjálfstöðu átt að setja veiðileyfagjald á makríl kvótann með sama hætti og gert var með skötuselinn. Í skötuselnum er veiðileyfagjaldið til ríkisins ca. 20% af aflaverðmæti en af makríl 0%.

Það er einnig einkennilegt að Jón fór með smá breytingar á fiskveiðistjórnunarkerfinu varðandi skötusel í gegnum Alþingi í formi frumvarps en afhendir síðan makríl kvóta til fárra útvaldra með reglugerð.  

Markmiðið ætti að sjálfsögðu að vera í þessu máli sem og öðrum sem varða þjóðarhag að gæta hagsmuna heildarinnar en ekki sérhagsmuna.

 

Athugasemdir

[Ingvi Rúnar Einarsson, 3.4.2010 kl. 16:14]

Sæll Grétar.Makríllinn er erfiður,til kvótaúthlutunnar.Veiðin frá því fyrra,sem er vegna hinn mikla meðafla við síldveiðar.Einnig verðum við að huga að því að makrílinn gekk á Íslandsmið með óvenjulegum hætti í fyrra sumar.Þó að eitthvað hefur veiðst af honum undanfarin ár,var gangur og dreifing markrílsins miklu meiri,en áður hefur verið.Þá spyr maður.Hvernig verður þetta í sumar og næstu ár,er það öruggt að makrílinn gangi á Íslandsmið?

Vegna veiðinnar í fyrra,neyddust aðrar þjóðir að hafa Íslendinga með við samningsborðið.Það gefur okkur kost að sækja á mið annara þjóða,þó makrílinn sæki ekki á Íslandsmið eins og í fyrra.En gera eingöngu stóru fjölveiðiskipin.

Ég tek undir með ráðherra,að allir þeir vilja að reyna veiða makrílinn í önnur veiðarfæri heldur flotvörpu og nót,fái úthlutað kvóta.Veiðigjald yrði sett á veiddan afla,annars vegar lægra gjald fyrir unna vöru og makríl sem kemst í vinnslu til manneldis,en hærra gjald fyrir afla sem fer í bræðslu.

Hitt er annað mál,sem menn verða að gera sér ljóst,það veit enginn,hvort makrílinn komi á Íslandsmið í sumar,eða í náinni framtíð.Skilyrðin í hafinu eru oft fljót að breytast.Þess vegna má ekki framselja kvótann eða nota hann til tegundatilfærslu.

[L.i.ú., 3.4.2010 kl. 20:44]

Ótrúlegt en satt þá er Jón Bjarna lang-skársti sjávarútvegsráðherra í áratugi. En það er ekki vegna þessu hversu góður ráðherra hann er, það er aðeins vegna þess hvernig hinir fyrri voru. Sem ótætis fress párar hann nafnið sitt á þrjár reglugerðir miðvikudag fyrir páska, hver annarri verri. Skötuselsveiðin sem rifist hefur verið um í allan vetur verður hvorki fugl né fiskur eftir að stórundarleg reglugerð var gefin út, það tók því ekki að rífast um þetta mánuðum saman. Og svo þessi makrílreglugerð sem er algjör þvæla. Maður veltir fyrir sér því í fjandanum við séum með lög um stjórn fiskveiða úr því að ráðherra telur sig mega ákvarða hvað sem er með reglugerð. Það væri einfaldara að vera bara með ein lög sem segja að ráðherra ráði þessu bara öllu.

En svo til upprifjunar þá er hér brot úr ræðu sem Jón Bjarnason þingmaður VG hélt á Alþingi í apríl 2008. Þingmaður þessi er nauðlíkur ráðherranum og auðvelt að ruglast á þeim tveim ef þeir væru ekki svona hressilega ósammála.

"Fiskveiðistjórnarkerfið sem sett var á var einmitt til þess að vernda fiskstofnana. Hefur það gengið eftir? Nei. Er það til að stuðla að hagkvæmri nýtingu þeirra? Nei. Er það til að treysta atvinnu? Nei. Því fer fjarri. Er það til að efla byggð í landinu? Nei. Fiskveiðistjórnarkerfinu hefur einmitt verið beitt til þess að rústa byggð á stórum landsvæðum.

Við þingmenn Vinstri hreyfingarinnar – græns framboðs höfum þess vegna lagt fram frumvarp til laga á þingi þar sem við leggjum til að fiskveiðistjórnarkerfið verði tekið til heildarendurskoðunar, að menn viðurkenni í raun að þau markmið sem sett voru hafi ekki náðst og þess vegna verði að endurskoða kerfið.

(29. apr. 2008 kl. 17:46)Ég held að það sé rétt varðandi sjávarútvegsmálin að Vinstri grænir og Samfylkingin væru mun betri samstarfsaðilar til að ná fram breytingum í sjávarútvegsmálum. Mér heyrist Samfylkingin ekki ætla að ná neinum breytingum fram með Sjálfstæðisflokknum. Erum við þó minnug digurra orða fyrir síðustu alþingiskosningar. Hér er stefna vinstri grænna í sjávarútvegsmálum mjög vel útfærð. Hún hefur verið til í nokkur ár og stendur óhögguð áfram, herra forseti."

Þetta er úr ræðu þar sem þingmaðurinn Jón Bjarna krafðist þess að brugðist yrði við áliti mannréttindanefndar SÞ.

Sem ég segi eru þeir nauðalíkir þessir tveir Jónar Bjarnasynir eiga m.a.s. samskonar húfu og bindi en eru svo algjörlega ósammála hvor öðrum að ég skil ekkert í því hvernig þeir geta verið í sama flokknum. Þingmaður þessi krafðist þess að stjórnarskrá og mannréttindi væru virt en ráðherrann gefur ekkert fyrir slíkt.

Bkv, Jón Gunnar

[Grétar Rögnvarsson, 4.4.2010 kl. 00:16]

Þetta er ótrúleg lesning hjá þér nafni, á kannski að fara að taka síldarkvóta af þeim sem voru frumkvöðlar í þeim veiðum og byrjuðu að eltast við síldina austur í smugu um 1990 og í því tók nú Ingvi líka þátt.

Hverjir eiga að veiða makrílinn? Og hverjir eiga að veiða kolmunann? Það vita það allir að það er ekki hægt nema á öflugustu skipum flotans, skipum sem hefur verið breytt  með ærnum tilkostnaði og hafa til þess vélar. það má náttúrlega ekkert vera arðbært hjá þeim sem sjóinn stunda, hverjir hefðu keypt allan kvótann ef hann hefði verið settur á uppboðsmarkað eins skötuselurinn, hefðu það ekki bara verið þeir fimm stóru, og þið vitið alveg hverjir þeir eru, og hverjir hefðu verið látnir borga kvótann aðrir en sjómenn. Ætli það verði nú ekki látið bitna á sjómönnum þegar menn fara að leigja af ríkinu skötuselinn.

Þetta er eina gáfulega sem þessi niðurrifráðherra sjávarútvegs hefur gert að viti enda lái ég honum ekki þó að hann viti ekki hvað hann er að gera.

Og svona til fróðleiks þá vitið þið kannski að flagga á hér inn öllum mögulegum og ómögulegum fleytum sem til eru til að veiða makrílinn. Hefði kannski bara verið best að hafa þetta eins og í fyrra leifa öllum að veiða og sjá á eftir miklu aflaverðmæti í súginn. Við megum svo vel við því.

[Árni Gunnarsson, 4.4.2010 kl. 08:09]

Hér tala skipstjórar og hver fyrir sig eins og við má búast. Ég næ ekki vel utan um aðfinnslur Grétars Rögnvarssonar. Einhvern veginn skilst mér að honum sé drumbs með þessa lítils háttar dreifðu úthlutun á makrílnum sem á að gefa sjómönnum kost á að veiða með hinum ýmsu veiðarfærum.

Í mínum huga er þetta afar góð aðferð og spennandi að sjá hvernig sjómenn bregðast nú við. Það má öllum vera ljóst að enginn fer að leigja til sín aflaheimildir nema eftir að hafa séð fyrir trygga von um ábata ef veiðarnar heppnast. Þess vegna ætti ekki að vera ástæða til að óttast að þessar útleigðu heimildir skapi ekki þau vermæti sem að er stefnt. Markaðsverð hlýtur að ráða í þessu sem öðru og varla fara sjómenn að leigja makrílskvóta til löndunar í bræðslu.

Þá er eftir að minnast á þá hagræðingu að færasjómenn þurfa nú ekki lengur að lenda í vandræðum ef makríllinn gengur að færinu í einhverjum mæli eins og dæmi munu hafa verið til í fyrrasumar.

En heimskuslegust allrar heimsku eru þó ennþá ákvæðin sem hindra það að grásleppuveiðimenn geti landað án vandræða vandræðafiski sem ánetjast öllum þeim til stórrar bölvunar sem við það vinna. Það kaupir sér enginn kvóta fyrir t.d. þorsk sem er allt frá því að vera spriklandi og til þess að vera orðinn vikugamall eins og dæmi geta verið um í frátökum.

Það er mikið verk eftir óunnið í stjórnun fiskveiða þegar afli er orðinn vandamál hjá sjómönnum ef hann álpast í veiðarfæri utan við reglugerðir Fiskistofu.

[Grétar Rögnvarsson, 4.4.2010 kl. 12:29]

Gleðilega páska. Átti nú alveg eins von á því að þetta væri ekki nógu skýrt hjá mér, en það sem ég á við er að ég er sáttur við hvernig þetta er gert núna með makrílinn þó svo að ég telji mig vita að enginn getur startað útgerð til að fiska mikið af makríl nema með miklum tilkostnaði, held að menn nái aldrei stórum árangri á handfærum. En það er alltaf verið að hleypa trillukörlum aftur og aftur inn í kerfin jafnvel þeim sem hafa marg oft selt frá sér kvóta fyrir miljónir.

En hvað um það, auðvitað eru hnökrar á okkar kerfi og það miklir, framsal milli útgerða er það sem þarf að stoppa til að sæmilegur friður sé um kerfið og leigubullið ætti ekki að eiga sér stað og það sem þú segir um meðafla hjá grásleppubátum Árni er hárrétt. Fiskistofa er orðið bákn sem eltist við smámuni út í eitt, þekki það af eigin reynslu eins og flestir sjómenn.

[Ingvi Rúnar Einarsson, 4.4.2010 kl. 15:06]

Sælir allir og gleðilegra páska.Ég er sammála Grétari R.að starta útgerð til að veiða í stórtæk veiðafæri,er ekki fýsilegt,ekki síst vegna þess að enginn veit hvort,að makrílinn koma á þær slóðir,sem hann var í fyrra.Hér er hann einungis í ætisleit,og þá kemur að því,hvort skilyrði verða til staðar.Það er vitað að hann er ekki hér til hrygningar,sem segir okkur að hann hefur ekki trausta viðveru á Íslandsmiðum.´

Ég starfaði síðustu starfsárin,sem vigtarmaður.Á þeim tíma kynnist ég því,hvernig starfsmenn Fiskistofu(áður starfandi sjómenn) gátu verið smásmugulegir gagnvart meðafla.Því hef ég verið að hamra á því,að allur meðafli fari á markað,og ríkið taki veiðleyfisgjald,sem gæti verið viss prósenta af söluverði.Þá yrði komið fyrir allt frákast.En þetta er eitthvað þungt í vöfum,heldur vilja menn ríghalda í það,að sjómenn leigi sér kvóta,sem er ekki falur nema fyrir sívaxandi leiguverði.

Það er vissulega rétt að trillakarlar hafa sífellt selt sig út úr einu kerfi í annað og aftur selt.En ég held að stóru kvótahafarnir hafi átt sinn þátt í því,með því að bjóða ómældar upphæðir í kvóta þeirra.